Projekt jest cyklem koncertów i wydarzeń towarzyszących w formie festiwalu, mających na celu oddanie hołdu urodzonemu w Toruniu (3 marca 1922) i związanego z miastem Kazimierzowi Serockiemu, jednemu z najwybitniejszych polskich kompozytorów współczesnych. Dzięki realizacji zadania w 100. rocznicę jego urodzin, instytucja chce zwrócić uwagę na wciąż mało znanego szerszej publiczności kompozytora. Pomimo bycia czołowym przedstawicielem awangardy w nowej muzyce polskiej, nadal jest on bardzo mało obecny w programach sal koncertowych. Artysta za życia był w ścisłej czołówce polskich kompozytorów a po śmierci pamięć o nim zaginęła. TOS chciałaby przywrócić postać Serockiego i zapoznać publiczność z jego mało znaną, a także często wymagającą twórczością.

"Kazimierz Serocki w 100. rocznicę urodzin
3 marca 1922 – tego dnia w Toruniu na świat przyszedł główny bohater, bo jak dowiemy się już niebawem nie jedyny, opowieści, wokół której osnuto niniejszy projekt. Kazimierz Serocki – awangardzista? oportunista? kolorysta? - które z tych określeniem pasuje najlepiej do opisania jego sylwetki? Na te, jak i więcej pytań, wraz z gośćmi zaproszonymi do projektu, postaramy się odpowiedzieć – z jednej strony za pomocą muzyki, z drugiej zaś słowa.
Przede wszystkim Serockiego wypada przedstawić jako Torunianina. Nie tylko dlatego, że tu się urodził i tu, w okolicy, wychował. Dom rodzinny Serockiego, wielokrotnie zmieniający adres, był domem dbającym w swoich najmłodszych mieszkańców, tj. o młodego Kazimierza i jego siostry. Niemniej zauważyć warto, że tradycji muzycznych w tym domu nie było. Wybuchły one u Serockiego niejako z natury, wewnętrznej potrzeby małego dziecka, które już w wieku 5 lat odbierało swoją edukację muzyczną w zakresie gry na fortepianie w lokalnym, toruńskim środowisku. O tym wszystkim jednak nieco później… W tym miejscu warto zauważyć, że Kazimierz, a ówcześnie Kazio, w domu Serockich był swoistym indywiduum. Ta jego cecha towarzyszyła mu później w zasadzie zawsze – wtedy, gdy stawiał swoje pierwsze kroki jako kompozytor, zajmując się tworzeniem muzyki rozrywkowej, wtedy, gdy zajmował się komponowaniem dzieł teatralnych i filmowych, także wtedy gra wraz z kolegami szukał sposobów na odnalezienie się jako artysta w realiach powojennej, socrealistycznej rzeczywistości kulturalnej i w końcu wtedy, gdy już jako uznany na zachodzie Europy kompozytor tworzący muzykę „z barw” wygłaszał swoje wykłady w istotnych, kulturalnych ośrodkach europejskich.
Wszystkie te wątki wrócą w rozszerzonej formule w ramach niniejszego projektu. Przede wszystkim jego trzon stanowi muzyka - od twórczości młodego toruńskiego kompozytora, Adama Falenty, który hommage a Serocki oddał w swojej autorskiej kompozycji idiomowi brzmieniowemu najczęściej kojarzonemu z sylwetką twórczą głównego bohatera tej historii hołd, przez słynne Pianophonie – swego rodzaju opus magnum kompozytora po jego muzykę filmową, w tym prapremierowe wykonania koncertowe tych dzieł. Muzyka Serockiego i ta bezpośrednio nawiązująca do jego dorobku zostanie zaprezentowana na tle bogatej polskiej kultury muzycznej – tej, która dla Serockiego stanowiła już tradycję, tej, która determinowała okoliczności powstawania jego kompozycji, jak i tej, która dzieło Serockiego i atmosferę twórczą jego czasów widziała już jako przeszłość.
Kompozycje, które prapremierowo komentują w ramach projektu dorobek twórczy Kazimierza Serockiego wyrastają z dwóch tradycji kształtujących polską kulturę muzyczną XX wieku. Pierwsza, o której już wspomniano odnosiła się do komponowania utworu „z barw”, osiąganych za pomocą środków artystycznych wyrosłych na gruncie doświadczeń sonorystycznych. Z drugiej strony wyraźnym akcentem będzie odwołanie do polskiej muzyki elektronicznej, po którą Serocki sięgnął raz, komponując właśnie swoje Pianophonie pod koniec swojego życia.  To w ich towarzystwie, prawykonany zostanie utwór Szymona Weissa opatrzony tytułem  live act z aranżacjami utworów Kazimierza Serockiego. Wymienione tu dwa utwory wyraźnie podkreślają pociągający charakter dorobku Serockiego z perspektywy najnowszej twórczości artystycznej, odwołującej się do tradycji rodzimej kultury ubiegłego stulecia.
Na przykładzie Pianophonii uwydatnia się doskonale także to, że jednym z głównych bohaterów projektu będzie fortepian – instrument absolutnie uprzywilejowany w twórczości Serockiego. Wynika to oczywiście z faktu własnych doświadczeń kompozytora w zakresie wykonawstwa muzyki fortepianowej – to od niej w końcu zaczynał swoją artystyczną drogę. Jako pianista nie stronił od repertuaru XIX-wiecznego na czele z kompozycjami Fryderyka Chopina, Ferenca Liszta czy Roberta Schumanna, niemniej wykazywał istotne zainteresowanie repertuarem reprezentującym kulturę muzyczną początków XX stulecia tj. utwory Claude’a Debussy’ego czy Karola Szymanowskiego oraz oczywiście twórców sobie współczesnych, w szczególności polskich. Fortepianowi więc, także jako punktowi odniesienia do tradycji muzycznej, należy się wysoka pozycja w kontekście rozważań nad twórczością Kazimierza Serockiego. Podczas projektu wybrzmi jego Koncert romantyczny skomponowany w 1951 roku, który będzie okazją do zaprezentowania najnowszych dzieł z gatunku koncertu fortepianowego w polskiej kulturze muzycznej. Obok niego bowiem w programie koncertu znalazły się II Koncert fortepianowy Wojciecha Kilara i III Koncert fortepianowy „Okruchy pamięci” Zygmunta Krauze, muzyka, który przez wiele lat przygotowywał we współpracy z Serockim wykonania jego utworów. Akcent związany ze znaczeniem pianistyki w twórczości Serockiego zaznaczony zostanie również podczas recitalu fortepianowego Adama Kośmieji – w programie tego koncertu znajdą się kompozycje solowe: Sonata Kazimierza Serockiego i cykle jego miniatur.
Opisane wyżej, jak i pozostałe wydarzenia, pozwolą na uświadomienie sobie miejsca toruńskiego kompozytora w różnorodnej, bogatej i tworzonej w nad wyraz specyficznej atmosferze towarzyszącej rozwojowi polskiej kultury ubiegłego stulecia twórczości artystycznej. To, co zaznaczone muzyką doczeka się także dopowiedzeń po słownej stronie projektu. Na nią złożoną się wykłady i spotkania autorskie, których centralną postacią będzie prof. Iwona Lindstedt, autorka najbardziej rzeczowej jak dotychczas monografii poświęconej życiu i twórczości Serockiego. Jej wystąpienia uzupełnią spotkania, podczas których nakreślone zostaną główne wątki w ewolucji polskiej muzyki wieku XX, które zbudują kontekst do percepcji i rozumowania o kompozycjach Torunianina, dla którego rok 2022 byłby rokiem setnej rocznicy urodzin. Te dotrą nie tylko do uczestników koncertów, ale także do lokalnej społeczności, która dzięki nim pozna okoliczności sprzyjające udziałowi w podtrzymywaniu pamięci o Kazimierzu Serockim w jego rodzinnym, lokalnym środowisku. Wykłady dopełnią spotkania z gośćmi – muzykami współpracującymi z Serockim, co z kolei pozwoli dokonać próby rekonstrukcji jego osobowości – tak indywidualnej, jak sama jego twórczość w panoramie polskiej kultury muzycznej ubiegłego wieku. Nie tylko zresztą polskiej, bo jak się przekonamy, znaczenie dorobku Kazimierza Serockiego dla kultury Europy Zachodniej nie pozostaje niedocenione…
Wymienione powyżej działania pozwolą na wskazanie, przynajmniej w minimalnym zakresie, odpowiedzi na zarysowane powyżej pytania. Bezsprzecznie jednak ogniskową projektu pozostanie to, co z perspektywy Torunia wydaje się najważniejsze – losy młodego muzyka, później także kompozytora, w czasie, gdy mieszkał on na terenach historycznej ziemi chełmińskiej. Projekt opowie więc o tym jak tu żył, jakie relacje zawierał, jak lokalne tradycje i mody wpływały na jego twórczość oraz w jakich okolicznościach opuścił swoje rodzinne strony, do których zresztą chętnie powracał już jako dojrzały, ceniony w Polsce i Europie artysta."

Karol Furtak

Projekt "Serocki #100" jest dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego, w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.

Wartość zadania: 313 367,93 zł
Dofinansowanie: 109 000,00 zł